- Δίκαιος κατά κόσμον είναι εκείνος πού κρίνει με βάση το ανθρώπινο δίκαιο. Τό τέλειο όμως είναι ό άνθρωπος νά είναι δίκαιος όχι σύμφωνα με τήν ανθρώπινη δικαιοσύνη, άλλα μέ τήν θεία δικαιοσύνη, καί τότε τον ευλογεί ό Θεός. Όταν στις ενέργειες μου δεν βάζω ποτέ τό εγώ καί τό συμφέρον μου, εκβιάζω, μπορώ νά πώ, τον Θεό νά μου στείλη τήν θεία Χάρη. Οποιαδήποτε ανθρώπινη δικαιοσύνη, ακόμη καί ή πιο τέλεια, έχει πάντα ανθρώπινα στοιχεία.
Καί όσο υπάρχει ή ανθρώπινη δικαιοσύνη στον πνευματικό άνθρωπο, τό Πνεύμα προσπαθεί νά τήν αποβάλη ώς ξένο σώμα, καί ό άνθρωπος παλεύει μέ ανεβοκατεβάσματα καί κουράζεται ψυχικά. Όταν απόκτηση τήν θεϊκή δικαιοσύνη, έρχεται τό λαμπικάρισμα καί ό θείος φωτισμός. - Αν πώ, Γέροντα, σε κάποιον πού λέει ότι αδικήθηκε: «υπάρχει θεία δικαιοσύνη», θά τον βοηθήσω; - Όχι, καλύτερα πές του: «εξέτασε τά πράγματα πνευματικά, σύμφωνα μέ τό Ευαγγέλιο». Γιατί, άν τού πής: «υπάρχει θεία δικαιοσύνη», θά πιστέψη ότι αδικήθηκε, ενώ μπορεί νά έχη αδικήσει κιόλας. Αλήθεια, πονάει ή ψυχή σου... Γνώρισα κάποιον πού εκκλησιαζόταν τακτικά, νήστευε κ.λπ. καί είχε τήν εντύπωση ότι ζούσε πνευματικά.
Έν τω μεταξύ, ενώ είχε πέντε διαμερίσματα, δύο μισθούς, παιδιά δεν είχε, δέν έδινε δραχμή σε έναν φτωχό. «Καλά, τού είπα, έχεις τόσους φτωχούς συγγενείς, γιατί δέν τους δίνεις κάτι; Τί θά τά κάνης; Δώσε σέ χήρες, σέ ορφανά». Καί ξέρετε τί μου είπε; «Καλά, νά μήν παίρνω ενοίκιο από τήν χήρα αδελφή μου;». Ανέβηκε τό αίμα στο κεφάλι μου, όταν τό άκουσα. Νά, αυτή είναι ή κοσμική δικαιοσύνη! «Αφού δεν είναι δικά μου τα παιδιά πού Θα πεινάσουν, σου λέει ό άλλος, δεν έχω ευθύνη. Δέν τον αδικώ.
Αλλοίμονο, εγώ νά αδικήσω!», και αναπαύουν τον λογισμό τους μέ τον δικό τους τρόπο, αλλά ανάπαυση πραγματική δέν έχουν.
ΠΑΙΣΙΟΣ ΜΟΝΑΧΟΣ